ناصر سهرابی
چرا بعدازاین همه‌سال فیلم «روز واقعه» محصول سال 1373 مهم‌ترین اثر موفق سینمای دینی، عاشورایی شناخته می‌شود؟ فیلمی که گذر زمان چیزی از جایگاه آن کم نکرده و برعکس با هر بار دیدنش می‌توان زوایای منحصربه‌فرد جدیدی را پیدا کرد.
«روز واقعه» در جشنواره سیزدهم فجر خوش درخشید و در میان 10 بخش که کاندید دریافت جایزه شده بود، در 5 بخش جوایز به خود اختصاص داد. جا دارد اینجا به کاندیداتوری در بخش فیلم‌نامه هم اشاره‌کنیم که تنها به خاطر نام «بهرام بیضایی» نتوانست سیمرغ را به دست بیاورد. سینما سال‌هاست به بیضایی پشت کرده و با او سر ناسازگاری دارد و چقدر که در این روزگار جایش در دنیای سینما و تئاتر ایران خالی است نام بیضایی با هنر این مرزوبوم گره‌خورده است. به امید روزی که شرایط کار برایش فراهم شود و دوباره شاهد ساخته‌شدن فیلم‌های بزرگ و خوش ساختی همچون «روز واقعه» باشیم.
شاید پیام اصلی فیلم زیبا و فراموش‌نشدنی «روز واقعه» در همان دیالوگ تکان‌دهنده‌ای باشد که قهرمان مسیحی فیلم نصرانی در سؤالی که از او می‌پرسند که در کربلا چه دیدی خلاصه شود. نصرانی در جواب می‌گوید: «او به بالاترین جایی رسیده که بشریت رسیده. من حقیقت را پاره‌پاره بر خاک دیدم! من حقیقت را در زنجیر دیدم! من حقیقت را در سرنیزه دیدم!»
به‌راستی‌که قلم بیضایی در این فیلم‌نامه اعجاز می‌کند و از واقعه کربلا ماجرای نو و به‌روزی را ارائه می‌دهد. نوشته بیضایی تا به امروز مهم‌ترین اثر هنری است که درباره حماسه عظیم عاشورا ساخته‌شده. بیراه نیست بگوییم دراین‌بین رسانه ملی طی این سال‌ها بهترین استفاده را برده و به تکرار در ماه محرم این سند زنده هنری را پخش می‌کند.
«روز واقعه» فیلمی خوش‌ساخت و جذاب است. از نکات قابل‌تأمل فیلم جدا از فیلم‌نامه استثنایی بیضایی می‌توان به موسیقی شنیدنی مجید انتظامی اشاره کرد که به‌خوبی روی تصاویر نشسته و همدلی ویژه‌ای با مخاطب برقرار می‌کند.
طراحی صحنه و لباس در خدمت قصه است و از همه مهم‌تر گروه بازیگران به‌یادماندنی سینما و تلویزیون هستند که بازی‌های باشکوه و یگانه را خلق کرده‌اند. عزت انتظامی، محمدعلی کشاورز، سعید نیکپور، مهدی فتحی، حسین پناهی و علیرضا شجاع نوری چهره جوان آن روزها ترکیب ایده آلی را برای یکی از بهترین فیلم‌های دینی این مرزوبوم نشان می‌دهند. علیرضا شجاع نوری با آن گریم و طراحی لباس مناسب بهترین گزینه برای شخصیت نصرانی است و به‌حق به دل مخاطب نیز می‌نشیند.
کارگردانی درست و حساب‌شده شهرام اسدی نیز از نقاط درخشان این اثر به‌حساب می‌آید. شهرام اسدی با متن بی‌بدیل بیضایی در انتخاب میزانسن و دکوپاژ موفق نشان می‌دهد. روز واقعه در زمان اکران با تمام جذابیت‌های ساختاری‌اش موردتوجه مخاطبان عام سینما قرار نگرفت و در گیشه فروش چشمگیری به همراه نداشت.
وزارت ارشاد در اقدامی شایسته و تحسین‌برانگیز هم‌زمان با ماه محرم این فیلم خاطره‌انگیز را با تصحیح نور و رنگ و کیفیتی خوب روانه اکران کرده تا عاشقان سینما و نسل جدید فرصتی پیدا کنند تا این فیلم ماندگار سینمای ایران را بر پرده عریض تماشا کنند و لذت ببرند.
