«فیلم بتمن لگویی» قهرمان شنل پوش گوشهگیر کتابهای مصور شرکت «دی سی کامیکز» را در جهانی قرار میدهد که ظاهراً، از قطعات پلاستیکی «لگو» ساختهشده است. ابرقهرمان نقابدار دهها فیلم سینمایی، برای شکست دادن مهاجمان تبهکار به شهر «گاتم» مشکلی ندارد، اما ناچار است در خلوت، با بزرگترین دشمن خود، یعنی تنهایی، مبارزه کند.
«فیلم بتمن لگویی» از همه تمهیدهایی که «فیلم لگویی» را محبوب منتقدها و تماشاگران ساخت، استفاده میکند، اما داستان «بتمن» فرصتهای بیشمار تازه فراهم میکند برای دست انداختن جامعهای که دل خود به قهرمانهای کتابمصوری خوش میکند. فرهنگ ابرقهرمانمحور جامعه امروز، به قول «اوئن گلیبرمن» منتقد هفتگی تخصصی «ورایتی»، وانمود میکند که درباره شرافت است، اما در حقیقت درباره خودفریبی خیالپردازی شبانهروزی است.
فیلمهای نقاشی متحرک عادی، مثل فیلمهای «پیکسار» و «دیزنی»، خیلی چیزها را دست میاندازند، اما بهپای «فیلم بتمن لگویی» نمیرسند که هزل پریشان و درهمبرهمی است، به سبک کارتونهای مجله فکاهی «مد» و سری فیلمهای «تفنگ برهنه». گلیبرمن مینویسد مثل فیلمهای «تفنگ برهنه» این فیلم هم هوشمندانه است و خودآگاه است. به نوشته منتقد روزنامه «یو اس ای تودی» بتمن لگویی، نهتنها قهرمانی است که جامعه امروز به آن نیاز دارد، بلکه قهرمانی است که جامعه امروز استحقاق دارد. به نوشته منتقد هفتهنامه «ویلج وویس»، این فیلم خندهدارتر از آن است که فیلمی حقش را دارد. نشریات حرفهای، موفقیت تجاری خارقالعادهای برای «فیلم بتمن لگویی» پیشبینی کردهاند. «فیلم بتمن» در سال ۲۰۱۴ بیشتر از ۴۶۹ میلیون دلار در آمریکا و جهان، فروش کرد، درحالیکه ۶۰ میلیون دلار برای تولید آن خرج شده بود. «ورایتی» مینویسد فیلم جدید، هرقدر بفروشد، حقش است.
«فیلم بتمن لگویی» یک اثر مهیج و بهتآور و بهشدت جذاب است، که هرچند بهصورت فیلمی برای بچهها ساختهشده، اما در اصل، اثری تفکر برانگیز و گیجکننده است. تصاویر فیلم، مثل فیلم قبلی، توسط شرکت استرالیائی «انیمال لاجیک» خلقشده، و این توهم را به وجود میآورد که همهچیز از قطعات پلاستیکی «لگو» درستشده، اما به قول «اوئن گلیبرمن»، روند تخیلی رنگارنگ و پرتحرک آن، از هر فیلم نقاشی متحرک که تاکنون دیدهایم، فراتر میرود. آدمهای آن، هرچند کلههای مکعب شکل و صورتهای تقریباً بیحرکت دارند، اما، به قول منتقد «ورایتی»، از خیلی از هنرپیشههای سینما، بیشتر شخصیت دارند.
شخصیت «بتمن» با صدای «ویل آرنت» یکی از شخصیتهای فرعی «فیلم لگویی» بود. حالا «ویل آرنت» در کنار جمعی از کمدینهای برجسته، صدای شخصیتهای فیلم جدید را، اجرا میکنند، ازجمله «زک گلیفیاناکیس» در نقش «جوکر» تبهکار، «مایکل سرا» در نقش «رابین»، وردست نوجوان «بتمن»، «روزاریو داوسن» در نقش «بتگرل»، و «ریف فاینز» در نقش «آلفرد»، خدمتکار باوفای «بتمن.»
«کریس مککی»، کارگردان فیلم میگوید برای صدای شخصیتها، سعی کرده بازیگرانی را برگزیند که میتوانستند این نقشها را در فیلم زنده بازی کنند و خودشان، برای نقشها برازنده باشند. او صفات نقشها را به بازیگرها نسبت میدهد، مثلاً «ویل آرنت»، خودشیفته است، «روزاریو داسن»، فعال اجتماعی است، «زک گالیفیاناکیس» خطرناک و غیرقابلپیشبینی است. او میگوید این بازیگرها، خود این نقشها هستند. «ویل آرنت»، بازیگر نقش بتمن میگوید این شخصیت افسانهای بیش از نیمقرن است که در فرهنگعامه مطرح است. او میگوید برای ساختن صدای این نقش، از بازیگرانی الهام گرفته که نقش «بتمن» را در طول سالها بازی کردهاند، و هر چه به نظر خودش یا فیلمسازها، خندهدار آمده، همان را پرورش داده و برجسته کرده است.
طنز اصلی فیلم، متوجه خود «بتمن» و مفهوم قهرمان در فرهنگعامه است، و در اساس، به قول منتقد «پیتر هارتلوب» در «سانفرانسیسکو کرانیکل» روی خستگی عمومی از داستانهای ابرقهرمانها، بناشده. بعدازاین همه فیلم سینمایی، و سریال تلویزیونی درباره «بتمن»، دیگر تردیدی برای کسی نمانده که این ابرقهرمان، برای از میان بردن دشمنان، ازجمله «جوکر» و دارو دسته او، مشکلی ندارد. در آغاز فیلم، از «بتمن» میشنویم که شکست پیاپی «جوکر» و همدستانش، به کاری خستهکننده و بیاجر تبدیلشده، و نمیتواند خلأ تنهایی در زندگی شخصی او را پر کند.
آنچه برای این ابرقهرمان لاینحل مانده، زندگی شخصی اوست، نیاز او به همنشینی است که در تضاد قرار دارد با شعار همیشگی که «بتمن» که همیشه تنها عمل میکند. در «فیلم بتمن لگویی» دشمن اصلی، تنهائی است، و این مشکل، بعدازآنکه «بتمن» پسربچه یتیمی را بهعنوان وردست و پسرخوانده، برمیگزیند، و «رابین» نام میگذارد، حل نمیشود. در این فیلم، میبینیم که اصرار «بتمن» به تنها ماندن، «جوکر» ابر تبهکار را بهقدری برمیآشوبد که علیه «بتمن» وارد جنگ میشود، تا ثابت کند که «بتمن» بدون «جوکر» نمیتواند زندگی کند.
«بتمن» که در اسطوره کتابمصور، ثروتمندی است مردمگریز، به نام «بروس وین» که در بچگی، شاهد کشته شدن پدر مادر خود بوده، به این دلیل با تبهکاران مبارزه میکند که شبی چند ساعت از زندگی تنها در قلعه خود که در آن، کاری جز خیره شدن به تصویر پدر مادرش ندارد، خارج شود. هر صحنه فیلم، پر است از اشاره به صحنههای فیلمهای «بتمن» و «سوپرمن»، ولی نویسندگان این فیلم، منابع الهام خود را گسترش دادهاند، و از کهکشان قصههای شرکت «دی سی کامیکز» فراتر میروند، و کهکشان فیلمهای شرکت برادران وارنر را در برمیگیرند.
تبهکارهایی که در این فیلم همراه «جوکر» به شهر «گاتم» حملهور میشوند، برگرفته از فیلمهای مختلف هستند، از «ارباب حلقهها» گرفته تا «گرملینها»، و «کینگ کونگ»، از «هری پاتر» گرفته تا «جادوگر شهر زمرد» و «متریکس». طرح مالیاتی آقای «دونالد ترامپ»، رئیسجمهوری آمریکا، هم ازجمله سوژههای طنز فیلم است. در یک صحنه، «جوکر» به خلبان هواپیمایی که او را به «گاتم» میبرد، توصیه میکند اگر بعضی از شخصیتهایی که او از زندان آزادکرده، را نمیشناسد، میتواند آنها را در «گوگل» جستجو کند.
خیلی از منتقدها اشارهکردهاند که «فیلم بتمن لگویی» طبعاً بهخوبی فیلم اول، یعنی «فیلم لگویی» نمیشود، چون دستکم، عامل شگفتی و اولین بودن را ندارد. ولی آن فیلم بهقدری درخشان بود که فیلم جدید، به قول منتقد نشریه سینمایی «ایندی وایر»، اگر شاید ده درصد از آن کمتر باشد، بازهم چندین سرو گردن از خیلی فیلمهای دیگر بالاتر است. منتقد هالیوود ریپورتر تماشای آن را به ساختن مجسمه لگویی «جنگ ستارگان» تشبیه میکند، که از 5 هزار قطعه تشکیلشده، و طبعاً دفعه دوم کیف دفعه اول را ندارد. به نوشته «مایکل ریکشافن» منتقد هالیوود ریپورتر، آنچه فیلم جدید «لگو» در مقایسه با «فیلم لگو»، اثر قبلی ندارد، حلاوت دلنشین فیلم پیشین است، که شیرینی آن، آبکی هم نبود. «الونسو دورالد» منتقد نشریه Wrap اصلاً قبول ندارد که این فیلم، دنباله است، بلکه عقیده دارد که این فیلم را باید یک نمونه خانوادگی از سریال غیر خانوادگی «جوجه روباتی» بهحساب آورد، که «کریس مککی» کارگردان «فیلم بتمن لگویی»، ده سال پیش، کارکرده بود، و هزل چهرهها و سوژههای فرهنگعامه بود. این سریال را شبکه Adult Swim پخش میکرد که بهکلی دور از دسترس بچهها قرار دارد. نقش «کریس مککی» در «فیلم لگویی» سال ۲۰۱۴، کارگردانی نقاشی متحرک بود، زیر نظر «فیل لورد» و «کریستوفر میلر»، دو کارگردان «فیلم لگویی». آنها، در مقام تهیهکننده، کارگردانی «فیلم بتمن لگویی» را به «کریس مککی» سپردهاند، و خودشان دارند برای شرکت «دیزنی» فیلم «هان سولو» از مجموعه «جنگ ستارگان» را میسازند.