نگاهی به فیلم «طلا» ساخته پرویز شهبازی

15 ارديبهشت 1399
«طلا» «طلا»

اجتماع خشمگین

ناصر سهرابی

«طلا» جدیدترین ساخته پرویز شهبازی، دومین فیلمی است که به‌صورت پخش آنلاین تجربه جدیدی را برای جلب نظر مخاطب ایرانی رقم می‌زند.

در این روزهای کرونایی که موجب بسته شدن سالن‌های سینماها شده، پخش آنلاین می‌تواند بستر جدید و البته پر ریسکی برای سینمای ایران باشد. حال چقدر این طرح مفید و موفقیت‌آمیز است به نگاه مخاطب و فرهنگ‌سازی برمی‌گردد.

پرداخت پول بلیت از درگاه‌های اینترنتی و تماشای فیلم در خانه، آیین و مقررات خاص به خودش را دارد و در مقابل پخش سریع نسخه غیرقانونی دانلود فیلم در فقدان عجیب قانون کپی‌رایت در ایران، زنگ خطری جدی و نگران‌کننده برای صنعت سینما و سازندگان فیلم است. تهیه‌کننده‌ای که ریسک می‌کند و وارد چنین کارزاری می‌شود، حمایت قانونی و حلال تماشاگران را می‌طلبد. نمایش آنلاین فیلم چند سالی است از سوی غول بزرگی بنام نت‌فلیکس در دنیای قدرتمند رسانه آغازشده و موفقیت‌های بزرگ و چشمگیری نیز برای صاحبان این رسانه بین‌المللی معروف به همراه داشته، حال این طرح نوظهور چقدر در سینمای ایران جواب دهد، نیاز به زمانی طولانی و آزمون‌وخطاهای بسیار دارد.

«طلا» داستان آدم‌هایی است که برای رسیدن به مادیات از هیچ‌چیز چشم‌پوشی نمی‌کنند.

و اما «طلا»؛ راهی برای پولدار شدن در دنیای پرتلاطم امروز به‌دوراز نگاه تحقیرآمیز آدم‌های دوروبرمان. سه جوان با دنیای ذهنی متفاوت گرد هم می‌آیند برای راه‌اندازی رستوران. پول قابل‌توجهی جمع می‌شود. در این میان پدر یکی از این سه جوان فوت می‌شود. پول جمع‌آوری‌شده مفقود می‌شود و این تازه شروع ماجرایی تلخ و سیاه است. این خلاصه فیلم جدید پرویز شهبازی است که در حال حاضر به‌صورت آنلاین اکران شده و در همین مدت کوتاه مخاطبان بسیاری را جذب کرده است.

«طلا»«طلا» فیلم قابل‌احترام و جذابی است. فیلم قابل‌احترام و جذابی است.

«طلا» داستان آدم‌هایی است که برای رسیدن به مادیات از هیچ‌چیز چشم‌پوشی نمی‌کنند. دروغ و دور زدن پیشه کارشان است و برای رسیدن به اهداف شومشان نقابی از عشق بر چهره دارند درصورتی‌که تقدیر سرنوشت مرگباری برایشان رقم‌زده که از آن بی‌خبرند. «طلا» آینه تمام نمای اجتماع پیرامونمان است. دنیایی رو به انحطاط اخلاقی و در مرز منفجرشدن. پرویز شهبازی این بار هم با نگاه تیزبین و منحصربه‌فردش دست روی موقعیت حساسی گذاشته و با به چالش کشیدن قهرمان‌ها و ضدقهرمان‌های فیلمش تصاویری بکر و تلخ از خود به یادگار گذاشته است.

پرویز شهبازی کارگردان بدقلق و خودخواهی نیست برعکس او خیلی سخت راضی می‌شود تا قصه‌ای را جلوی دوربین ببرد. شهبازی، هم نویسنده خوبی است هم کارگردان کار بلد و حرفه‌ای، هفت فیلم بیشتر در کارنامه کارگردانی‌اش دیده نمی‌شود ولی همین تعداد اندک، آثارش را در لیست بهترین‌های سینمای معاصر ایران قرار می‌دهد. «مسافر جنوب» اولین فیلمش در سال ۱۳۷۵ که تحت تأثیر آثار کیارستمی ساخته‌شده بود در بیش از ۴۰ جشنواره جهانی شرکت کرد و او را به‌عنوان کارگردانی خوش‌ذوق و فهیم به دنیای سینما معرفی کرد.

فیلم بعدی‌اش «نجوا» در سال ۱۳۷۸ هم جوایز جهانی بسیاری برای‌ شهبازی به همراه داشت ولی فیلم در گیشه سینماها موردتوجه مخاطب عام قرار نگرفت. سومین فیلمش «نفس عمیق» جریان فیلم‌سازی شهبازی را تغییر داد و او دوره جدیدی را تجربه کرد. «نفس عمیق» قصه نسل جوانی بود که پوچ و بی‌هدف روزگار می‌گذراندند و دست تقدیر پایان تلخی را برایشان رقم می‌زند. فیلم از سوی منتقدان و کارشناسان موردتقدیر قرار گرفت و شهبازی به خاطر فیلم‌نامه ارژینالش سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه را از جشنواره فیلم فجر سال ۱۳۸۱ به ارمغان برد. فیلم «عیار ۱۴» موفقیت فیلم‌های قبلی‌اش را تکرار نکرد ولی «دربند» بازگشت به‌روزهای اوجش بود. شهبازی در فیلم «دربند» بازهم به موضوع موردعلاقه‌اش، دنیای تنهایی جوانان پرداخت و اثری جذاب و درخور توجهی را به کارنامه هنری‌اش اضافه کرد.

«طلا» فیلم قابل‌احترام و جذابی است. شهبازی به‌دوراز هرگونه فرم‌گرایی نمایشی تمام توانش را در تعریف درست قصه گذاشته و در به تصویر کشیدن اجتماعی خشمگین، موفق نشان داده است. «طلا» زندگی جوان‌های مضطرب و بدون آینده‌ای را به تصویر کشید که برای زنده ماندن وارد منطقه ممنوعه و حریم خصوصی هم می‌شوند. جوان‌هایی که ممکن است در بعضی موارد بذله‌گو و پر از شوق زندگی نشان دهند ولی انسان‌های تنهایی هستند که برای پریدن و بالا رفتن وارد قماری بی‌فرجام و سیاه می‌شوند.

یکی از نکات قابل‌توجه فیلم تیم بازیگری است. هومن سیدی در نقش چندلایه و جذاب منصور، پرتوان و دیدنی ظاهرشده و توانایی‌اش در ارائه این نقش مشکل را به‌خوبی نشان می‌دهد. نگار جواهریان مانند همیشه درجه‌یک است و بار عاطفی فیلم را به دوش می‌کشد. طناز طباطبایی و مهرداد صدیقیان نسبت به نقش کوتاهشان حضوری قابل‌تأمل و درخشان دارند. «طلا» اثری قابل دفاع است و سکانس نفس‌گیر پایانی که برگ برنده کارگردانی شهبازی در این فیلم بشمار می‌رود.