اگر نقد فيلم را نوعي تلاش براي درك يا شناخت يك اثر سينمايي تعريف كنيم (هرچند كه اين خود اين تعريف محل مناقشه است)، «قصر شيرين»، ساخته جديد رضا ميركريمي پيشاپيش دست ما را بسته و راه را بر هر نوع تعبير يا تفسيري فارغ ازآنچه سازندگان در ذهن داشته‌اند، مي‌بندد.
اين را مي‌توان به نشانه كيفيت يك اثر سينمايي ارزيابي كرد، اگر نخواهيم به‌صرف يك مؤلفه به اين نتيجه نرسيم، مي‌توانيم لااقل «قصر شيرين» را هوشمندانه بناميم؛ فيلمي كه شايد چندان ظريف نباشد اما دقيق هست. به‌واسطه همين دو صفت مذكور (هوشمندانه و دقيق)، سازندگان، فيلمي خوش‌ساخت (Well-made) را به ما عرضه مي‌كنند؛ خوش‌ساخت به همان تعريفي كه اوژن سكريب، نويسنده فرانسوي در قرن 19 ابداع كرد تا گروهي از نوشته‌هاي بي‌نقص و خوش‌پرداخت را توصيف كند كه بر مبناي يك متدولوژي مشخص نوشته‌شده بودند.
به نظر مي‌آيد كه ساختار «قصر شيرين» هم چندان از مفاد تعريف اوژن سكريب به دور نباشد. از همين جاست كه به دو هدف دست مي‌يابد تا هم به‌اندازه كافي احساسات برانگیز (سوزناك) باشد و هم ما را تا نتيجه‌گيري نهايي‌اش با خود همراه كند.
«قصر شيرين» به مدد استفاده از شيرين‌زباني يا معصوميت دو شخصيت خردسالش موفق مي‌شود بسياري از تماشاگران را شيفته كرده و از سوي ديگر، تندي و خشونت شخصيت اصلي با بازي حامد بهداد را تشديد كند. بازي حامد بهداد در نقش مردي كه بايد در عين خشونت و بدخلقي مهربان باشد نه‌فقط به مذاق بسياري از منتقدان خوش آمده كه درعین‌حال پلي است ميان دو فضا و دو موقعيت فيلم و درنهایت فرصتي براي ميركريمي تا پيام اخلاقي‌اش را منتقل كند كه براي درك و بهره بردن از عشق بايد مسئولیت پذيرفت. چنانچه در پايان، پسر از پدر مي‌خواهد تا با كمك كردن به حيواني كه زير گرفته، تصوير تروماتيك تصادفش با يك عابر (كه در فيلم نمي‌بينيم) را پاك كند و از اين طريق دوباره در ميان خانواده پذیرفته‌شده و به درك عشقي نائل شود كه در تمام طول سه سال گذشته (از زمان تصادف انگار) انكارش مي‌كرده. در طول اين كشف است كه تماشاگر احتمالاً به مدد بازي بهداد در نقش مردي خشن اما جذاب و مهربان با او همراه مي‌شود و درنهایت پايان‌بندي را مي‌پذيرد.
پس «قصر شيرين» از اين منظر صريح و همه‌فهم است؛ شخصيت به دليل يك رخداد تروماتيك خود را از خوشي‌هاي زندگي (خانواده، عشق و...) محروم كرده و حالا پس از مرگ همسرش و باوجود نياز شديد مالي، مي‌آموزد كه آن رخداد را كنار بگذارد و دوباره به خوشي و لذت زندگي تن دهد.
جديدترين فيلم رضا ميركريمي مي‌كوشد تا با خوش‌بيني به ذات انسان نگاه كند و صرفاً به موانعي قائل باشد كه مانع از شناخت اين ذات پاك مي‌شود. از اين منظر سوزوگداز كافي دارد تا مثلاً درصحنه دعوا يا تشر پدر به فرزندان و... قطره اشكي هم از تماشاگر بگيرد. از اين جنبه مي‌توان «قصر شيرين» را نمونه‌اي موفق از يك فيلم خوش‌ساخت ناميد كه به آنچه مي‌خواهد، مي‌رسد كه بر بيننده تأثیر بگذارد و قطره اشكي هم شايد بگيرد.
حافظ روحاني، اعتماد
یک درام روان‌شناختی هوشمند
قصر شیرین، اثر جدید رضا میر کریمی فیلمی جاده‌ای درباره پدری است که برخلاف میلش دو بچه کوچکش را به دنبال خود می‌کشد. این فیلم قبل از رقابت در جشنواره فیلم شانگهای توانسته بود در جشنواره ملی فجر دو جایزه بهترین فیلم‌نامه و موسیقی متن را از آن خود کند.
رضا میرکریمی پیش‌ازاین توانسته با کارگردانی داستان‌های احساسی و درگیر کننده از زندگی‌های خانوادگی، سه بار به‌عنوان نماینده ایران به آکادمی اسکار معرفی شود. فیلم قصر شیرین که بسیار دقیق نوشته و با حساسیت و ظرافت کارگردانی شده، درام روان‌شناختی دیگری از اوست که مفهوم پدر بودن و مسئولیت‌های ناشی از آن را در قالب یک داستان با هوشمندی روایت می‌کند. فیلم در ضمن حفظ نگاه به مخاطب، توانسته درام اجتماعی و تریلر پرتنشی را در فضایی نسبتاً آرام خلق کند که این خود رویکرد جدیدی در سینمای ایران است.
قصر شیرین که یادآور روح «دزد دوچرخه» ویتوریو دسیکا است، احساسات دوگانه‌ای را در تماشاگر ایجاد می‌کند که ناشی از مواجهه پدری تازه از زندان آزادشده و در مسیر سقوط اخلاقی با پسر کوچکش است که به او وفاداری دردناکی دارد. اگرچه قصه فیلم به‌گونه‌ای طراحی‌شده که احساسات تماشاگر را مدام درگیر کند و رهایش نکند، اما میرکریمی (که علاوه بر کارگردانی، تهیه‌کنندگی و تدوین فیلم را نیز به عهده داشته) این نکته را در نظر داشته که قلیان احساسات تماشاگر را به‌گونه‌ای کنترل کند تا او را به پایان مؤثر فیلم راهنمایی کند. پایانی که به‌ظاهر ساده اما بسیار پرقدرت است.
وقتی «جلال» (حامد بهداد) به شهر زن سابقش بازمی‌گردد، مردی نخراشیده و نتراشیده است که تنها به خودش فکر می‌کند. حامد بهداد که در فیلم «مارموز» کمال تبریزی توانسته در نقش بدلی کمرنگ از رئیس‌جمهور سابق ایران خوش بدرخشد، در این فیلم با هنرمندی از پس نقش جلال برمی‌آید؛ شخصیتی که احساسات خود را به‌شدت سرکوب می‌کند، اما کم‌کم در طول داستان در مواجهه با لحظات خشونت و کشمکش این احساسات را در مقابل بچه‌هایش بروز می‌دهد.
«سارا» (نیوشا علیپور) که در سن مهدکودک است برای نقشی که ایفا کرده قابل‌تحسین است؛ یک‌جور شرلی تمپل امروزی. او بسیار و به‌اندازه شیرین است و با عدم درکش از موقعیت‌های بغرنج خانوادگی در طول فیلم سرخوشی را به فیلم تزریق می‌کند. برادر کمی بزرگ‌ترش «علی» (یونا تدین) به‌عنوان یک نوجوان و به خاطر فهم بیشترش از دنیای بزرگ‌سالان، بیشتر موقعیت‌های ناخوشایند را درک می‌کند، هرچند کوچک‌تر از آن است که بتواند با آن مقابله کند.
فیلم‌نامه‌نویسان محمد داودی و محسن قرایی توانسته‌اند با نگارش دقیق دیالوگ‌ها و قرار دادن جلال در مقابل شاهدی شوکه شده یا سرزنشگر این شخصیت را قابل‌درک کنند.
دبورا یانگ، هالیوود ریپورتر
قصر شیرین
کارگردان، تهیه‌کننده، تدوینگر: رضا میرکریمی. نویسندگان فیلم‌نامه: محمد داودی، محسن قرایی و مجری طرح: محمدصادق میرکریمی. مدیر فیلم‌برداری: مرتضی هدایی. طراح صحنه و لباس: آتوسا قلمفرسایی. موسیقی: امین هنرمند. بازیگران: حامد بهداد، ژیلا شاهی، اکبر آیین، نیوشا علیپور، محمد عسگری، یونا تدین. زمان: 86 دقیقه. محصول 1397
