در دفاع از خردستیزی
در فیلم «جادو زیر مهتاب»، «کالین فیرث» نقش استنلی کرافورد، شعبده‌باز موفقی را بازی می کند که در لندن، با آرایش و لباس چینی برنامه اجرا می‌کند. سرگرمی اصلی استنلی، رو کردن دست مدعیان به احضار روح و ارتباط با عالم غیب است، که پولدارهای ساده‌لوح را سرکیسه می‌کنند. وودی آلن می‌گوید در کتاب‌ها خوانده که در دهه ۱۹۲۰ میلادی، انسان های متظاهر و غیب‌گوهای حقه‌باز در آمریکا و اروپا، زیاد بودند و سر مردم کلاه می‌گذاشتند. مردم عادی، دانشمندها و حتی روشنفکران فریب آن ها را می‌‌خوردند، ولی شعبده‌بازها را نمی‌‌توانستند فریب دهند، چون شگردهای آنان را تشخیص می‌دادند؛ و شعبده‌بازهای مشهور، از جمله هودینی، وقت می‌گذاشتند برای روکردن دست غیب گوهای قلابی. وودی آلن می‌گوید با خود فکر کرد می‌تواند از آن داستان خوبی در بیاورد، یک داستان رومانتیک.
زن جوانی به نام سوفی بیکر با بازی «اما استون»، مدعی غیب گویی و احضار روح است که در ویلای مجلل خاندان «کاتلیج» - از ثروتمندان صاحب صنایع در آمریکا، جا خوش کرده و خطر آن هست که از طریق ازدواج با پسر خانواده، ثروت آن ها را بالا بکشد. استنلی به عنوان یک بازرگان ثروتمند، به ویلای کاتلیج در ساحل «کوت دازور» میهمان می‌شود، با هدف افشاگری در باره سوفی، ولی به شیاد زیبای آمریکایی، دل می‌بازد. منتقدها، کشش آشکار میان اما استون وکالین فیرث را جاذبه اصلی فیلم می‌دانند.
اما استون می‌گوید کار برای وودی آلن او را به قدری دلواپس کرده بود که می‌ترسید بالا بیاورد، چون نمی‌دانست چه انتظاری باید داشته باشد و کالین فیرث هم همین احساس را داشت، که خوب بود، چون در قایق دلواپسی، تنها نبود.کالین فیرث می‌گوید کار با وودی آلن غیرعادی است، چون برخلاف کارگردان‌های دیگر، قبل از فیلمبرداری جلسه روخوانی و بحث نمی‌گذارد و با بازیگرها، تمرین نمی‌کند و بنابراین، فیلمبرداری بدون مقدمه شروع می‌شود. او می‌گوید چند روز طول کشید که به این طرز کار کردن خو بگیرد.
اما استون، در کنار «اندرو گارفیلد»، هم‌بازی‌اش در فیلم‌های «اسپایدر من»، و همچنین دیگر دست‌اندرکاران فیلم جدید وودی آلن، از جمله کالین فیرث، که برای نخستین بار برای آلن کار کرده، و «جکی ویور»، بازیگر کهنه‌کار که نقش مادرسالار خاندان کاتلیج را بازی می‌کند، در مراسم افتتاحیه فیلم «جادو زیر مهتاب» همراه با خود وودی الن و همسرش «سون یی پروین در نیویورک و در سینمای قدیمی و دل‌انگیز پاریس، شرکت داشتند. اغلب سوالات خبرنگاران از وودی الن به حال و هوای این روزهای او باز می گشت. وودی الن می‌گوید از کار کردن لذت می‌برد، و خودش را به بازیکن‌های حرفه‌ای بیس‌بال تشبیه می‌کند که برای بازی مورد علاقه‌شان پول می‌گیرند. آلن می‌گوید فیلم‌سازی را کار نمی‌داند. او به محض پایان یک فیلم، بعدی را شروع می‌کند، چون برایش تفریح است و نتیجه‌اش این است که خیلی فیلم می‌سازد.
بعضی منتقدها، فیلم «جادو زیر مهتاب» را فیلم سبُکی می‌دانند با داستانی نه چندان اصیل، که در هر حال، تماشای آن خالی از لطف نیست. الن شرتسال در ویلج وویس، می‌نویسد وودی الن برای پاکنویس کردن سناریو، وقت زیادی نگذاشته است. جوردون هافمن هم می‌نویسد برخلاف شاهکارهای بسیار وودی آلن، این فیلم وضوح و درخشش چندانی ندارد، ولی فیلمی است که باید به آن احترام گذاشت و آن را تماشا کرد. شخصیت شعبده باز خیلی زود شیفته زیبای غیب گو می‌شود، اما نه شیفته روحانیت و توانایی‌اش در احضار ارواح، بلکه شیفته جاذبه زلال او می‌شود که در فیلم، فیلمبردار داریوش خنجی با کمک نورپردازی کاری کرده که همیشه بلورین جلوه می‌کند. در نشریات حرفه ای سینما، منتقدها بازار خوبی برای این فیلم پیش بینی کرده‌اند، که البته به پای فروش فیلم سال ۲۰۱۱ وودی آلن، یعنی «نیمه شب در پاریس» نخواهد رسید، ولی به نوشته منتقد ورایتی، نوعی بازگشت است به فضای آن فیلم، چون در فرانسه کار شده و تماشاگر را به دهه ۱۹۲۰ میلادی می‌برد وبا کمک فیلمبرداری زیبای داریوش خنجی از مناظر سواحل زیبا و ثروتمند کوت دازور هم خیلی بهره گرفته است. از نگاه این منتقد تماشاگران فیلم«جادو زیر مهتاب» را طبقه متوسط و مرفه و تحصیل‌کرده جامعه تشکیل می دهند که با فیلم‌های پرسروصدای تابستانی که برای نوجوان‌هاست، میانه خوشی ندارند. فیلم «جادو زیر مهتاب»، اثری خوشایند و در مجموع دلنشین و با نشاط است. ظاهراً بعد از نیویورک که وودی آلن سال‌ها در فیلم‌هایش به آن عشق می‌ورزید، حالا فرانسه است که الهام‌بخش اوشده است.
شخصیتی که کالین فیرث بازی می‌کند، مبنای تاریخی دارد. در قرن نوزده، یک شعبده باز آمریکایی بود به نام «ال روث رابینسون» که روی صحنه، از اسم چینی «چانگ لینگ سو» استفاده می‌کرد که بی‌شباهت به اسم مستعار شخصیت کالین فیرث در این فیلم نیست. شخصیت شعبده باز برای آلن گیرایی دارد چون در نوجوانی از روی کتاب‌های خود‌آموز شگردهای شعبده بازی و چشم‌بندی به خودش یاد داده بود. در فیلم Scoop با اسکارلت جوهانسون، خود وودی آلن نقش یک شعبده باز سالمند را بازی می‌کند. در فیلم «آلیس» هم شعبده بازی هست. اما برخلاف آن فیلم‌ها، فیلم «جادو زیر مهتاب» در ژانر کمدی عشقی است که معمولا دو نفر بر اختلاف یا دلزدگی اولیه غلبه می کنند. اختلاف دو شخصیت اصلی، فلسفی است. یکی خردگرا است و به روح و جن و دنیای ماورالطبیعه اعتقاد ندارد در حالی که دیگری، دست‌کم وانمود می‌کند که می‌تواند با دنیای ارواح رابطه بگیرد. بیشتر از کارآگاهی و افشاگری علیه زن شعبده باز، که در فیلم چندان جدی گرفته نمی‌شود، وودی الن هم به بحث فلسفی بین آن ها علاقه مند است. موضعی که استنلی مدام تکرار می کند، تاکیدش بر اصالت عقل است در برابر اوهام وخرافات، ولی ظاهرا وودی آلن علیرغم این که با او هم‌عقیده است، همیشه برای عشق، که غیرعقلایی است، جایی در زندگی قائل است. در کل پیام این فیلم شاید این باشد که برای قابل تحمل‌تر کردن زندگی، گاهی اندکی خودفریبی لازم است. اما آلن شرتسال، منتقد ویلج وویس معتقد است که در این فیلم، تصاویر غنی و فضاهای زندگی ثروتمندان و طرح لباس‌ها خیلی چشمگیر است، به سبک «گتسبی بزرگ» اما انگار قصه فیلم را از مغازه لباس‌های حاضری آورده اند، چون مثل لباس بددوخت، به تن فیلم برازنده نیست. مثلا هیچ دلیلی برای کشش عشقی بین این دو شخصیت وجود ندارد، جز این که هر دو نقش‌های اصلی این فیلم را گرفته اند. 
تاد مک‌کارتی هم در هالیوود ریپورتر این فیلم را از کارهای ضعیف وودی آلن نامیده در حالی که برعکس او، اوئن گلیبرمن در سایت بی بی سی معتقد است که آلن بحثی عقلانی یا خردگرایانه مطرح کرده در دفاع از خردستیزی، و این فیلم را به مراتب از فیلم‌های چند سال اخیر وودی آلن بهتر می‌داند (البته به استثنای یاسمین آبی). از بازی اما استون خیلی تعریف شده، ظرافت بازی او در این است که تا مدت ها، نمی‌گذارد تماشاگر پی ببرد که آیا شارلاتان است یا واقعا به کاری که می‌کند، اعتقاد دارد. بازی کالین فیرث هم بازی با قدرت و با اعتماد به نفسی است، که برخلاف بازیگران دیگر فیلم‌های وودی آلن، مثل میا فارو یا اوئن ویلسن، سعی نمی‌کند تقلید بازی خود وودی آلن را در بیاورد، بلکه منتقدها، بازی او را تجلیلی از شیوه بازی رکس هریسون می‌دانند و صحنه آخر فیلم هم که تجلیلی از فیلم «بانوی زیبای من» است، نشان می‌دهد که این شباهت اتفاقی هم نبوده. اما صحنه‌های استون و فیرث با هم، بهترین صحنه‌های فیلم هستند.
جادو زیر مهتاب Magic in the Moonlight
نویسنده فیلمنامه و کارگردان: وودی آلن. مدیر فیلمبرداری: داریوش خنجی. تدوین:آلیسا لپسلتر. بازیگران:کالین فیرث(استنلی)، اما استون(سوفی)، آنتونی کلارک، ناتاشا اندروز، پیتر وولاش، سایمون مکبرنی. محصول 2014
