گزارشی از نمایشگاه سنسیشین «شور و احساس» در لندن

گریز به زندگی ایرانی

در مرکز شهر لندن، نمایشگاهی آغازشده که اگر عنوان آن را هم ندانید، وقتی واردش شوید، از نقاشی‌های بزرگ آویخته بر دیوار، اسب و اسطوره و طلسم و نستعلیق، مطمئن می‌شوید که خالقان آن در خاورمیانه زیسته‌اند.

نمایشگاه «سنسیشین» یا «شور و احساس» اولین نمایشگاه در لندن است که با این وسعت فقط به آثار نقاشان ایرانی اختصاص دارد. ۵۰ اثر از ۲۱ هنرمند ایرانی که همه جز یک نفر در ایران زندگی می‌کنند، به مدت یک ماه از روز پنج‌شنبه پنجم آوریل یا ۱۵ فروردین در گالری کاما در لندن افتتاح‌شده است. هنرمندانی ازجمله بابک روشنی‌نژاد، الهام یزدانیان، افشین پیرهاشمی، سعید احمدزاده، علی ندایی، فریدون امیدی، فلورا فیض‌بخش، طاهره صمدی و ... که از میان آن‌ها فقط کیانوش فرید مقیم ایران نیست.

به گفته برگزارکنندگان نمایشگاه، نیمی از نقاشی‌ها همان ابتدای راه به فروش رفته است. قیمت آثار به‌طور متوسط بین 7 تا ۱۰ هزار دلار است. در توضیح نمایشگاه نوشته‌شده است که نقاشی ایرانی، تماشای زندگی ایرانی است و زندگی ایرانی محصول تجربه کردن اتمسفری است توأمان از نو شدن و بازگشت به سنت.

این زندگی محصول تنوع شرایط زیستی در جامعه پس از جنگ ایران و عراق است. نقاشی‌ها فقط تکنیک نیست، بلکه هر اثر در درون خود، جهانی از ایده‌ها و داستان‌هایی را بازگو می‌کند که برای درک آن باید از زندگی انسان ایرانی آگاه بود.

«آنچه در نقاشی پس از جنگ ایران و عراق دیده می‌شود، تمایل عمیق هنرمند ایرانی به گفتن از شادی‌ها و رنج‌های خویش و عیان کردن شوق هنرمند به تماشای زیستن است.»

کارهای کیانوش فرید سفری در جست‌وجوی رازها و آرزوهاست. او به جای نقاشی با رنگ و قلم‌مو، لایه‌های فروافتاده بر این نشانه‌ها و نقش‌ها را می‌خراشد و قصه جهان‌های فروخفته در خطوط، اعداد و نشانه‌های فرهنگی را به تصویر می‌کشد.

او خود را شهرزاد تابلوهایش می‌داند که در سیاهی به دنبال نور است: «نقش‌ها و خطوطی که قرن‌ها با ما زیسته‌اند، نشان خود را بر باورها و رفتار ما به جاگذاشته‌اند؛ اما هر نقاشی من خود طلسمی دیگر می‌شود. گویی من همان شهرزاد هزار و یک شب هستم که به‌ناچار این بار نقش زمانه خودم را نه با کلمه که با خطوط نامرتب و سریع روایت می‌کنم. نقش و کلمه و خطی که با خراش بر سطح سیاه می‌کشم و نور را جستجو می‌کنم».

بیتا وکیلی «نبض زمین» را به نمایشگاه گالری کاما آورده است. نگاهی از ارتفاع به زمین. تابلوهایی که با پیچ و سوزن منگنه و انواع فلزات دنیای مدرن ساخته‌شده است و قلب یک جنین انسان در آن می‌تپد. خودش می‌گوید با این همه فلز که وارد محیط‌زیست و دنیای مدرن شده است، در بطن کارهایش زایش وجود دارد. او می‌گوید که دوست دارد نقاشی‌هایش به گونه‌ای باشد که بیننده بیرون ایران هم به شهروندان داخل ایران به عنوان عضوی از جامعه جهانی نگاه کند.

فریدون امیدی، نقاش بیشتر روی حروف فارسی و تکرار آن کار می‌کند و سعی دارد با این تک حروف‌ها یک ضرب‌آهنگ موزون ایجاد کند. یکی از تابلوهای او پرچم بریتانیا، کشور میزبان نمایشگاه است که اگر از نزدیک نگاه کنید، می‌بینید حروف برجسته فارسی آن را شکل داده است. امیدی می‌گوید، قصد داشته یک ارتباط فرهنگی میان کشورها به وجود آورد و با مخاطبان و مردم کشورهای دیگر ارتباط برقرار کند.

آثار هنری مدرن و معاصر ایرانی به یکی از پرطرفدارترین و پرفروش‌ترین بازارهای هنری در خاورمیانه تبدیل شده است؛ با میلیون‌ها دلار چرخش مالی که نگاه سرمایه‌گذاران و هنردوستان را به این بازار کشانده است. برگزارکنندگان نمایشگاه امیدوار هستند که لندن هم بتواند مانند دوبی در امارات متحده عربی، شانس و اقبال بیشتری برای هنرمندان به ارمغان بیاورد اگرچه استقبال از این نمایشگاه و فروش نیمی از آثار، آن‌ها را به آینده آثار ایرانی در بریتانیا امیدوارتر کرده است.