شیر طلای ونیز به «جوکر» رسید

16 شهریور 1398

سلیس: هفتاد و ششمین دوره جشنواره جهانی فیلم ونیز، شنبه‌شب، هفتم سپتامبر (شانزدهم شهریور)، به کار خود پایان داد. شیر طلایی، جایزه اصلی این جشنواره، به فیلم «جوکر» ساخته تاد فیلیپس رسید.

جوکر به‌حق جایزه اول این جشنواره را به دست آورد؛ یک فیلم متفاوت و به‌غایت غریب که با ساختاری حیرت‌انگیز داستان

درحالی‌که با اظهارنظر منفی جنجالی لوچرسیا مارتل، رئیس هیئت‌داوران درباره رومن پولانسکی، به نظر می‌رسید که با داوری نه‌چندان دل‌چسب و پرحاشیه‌ای روبه‌رو خواهیم بود، جشنواره ونیز امسال برخلاف تصور یکی از بهترین داوری‌های چند سال اخیر را تجربه کرد.

جوکر به‌حق جایزه اول این جشنواره را به دست آورد؛ یک فیلم متفاوت و به‌غایت غریب که با ساختاری حیرت‌انگیز داستان خلق جوکر -پیش از پیدایش بتمن- را روایت می‌کند و راوی جهان تلخ و تیره‌وتاری است که نمونه‌اش را بااین‌همه سیاهی و تباهی کمتر می‌توان یافت.

فیلم‌ساز در خلق جهنمی درگیر کننده، به‌شدت موفق است و بازی حیرت‌انگیز یوآکین فونیکس از حالا مدعی اصلی جایزه اسکار است، ضمن این‌که جوکر احتمالاً به موفق‌ترین فیلم اسکار امسال بدل خواهد شد.

جایزه بزرگ داوران جشنواره در کمال تعجب به فیلم «متهم می‌کنم» (با عنوان انگلیسی «یک افسر و یک جاسوس») ساخته رومن پولانسکی رسید. با اظهارنظر جنجالی رئیس هیئت‌داوران دراین‌باره که به دلیل پرونده تجاوز پولانسکی در دهه هفتاد، نگاه منفی به این فیلم دارد، به نظر می‌رسید که این فیلم از جوایز دور خواهد ماند، اما این ساخته دیدنی پولانسکی، در شخصیت‌پردازی و روایت داستان چشمگیر است و به‌حق به این جایزه رسید.

جایزه شیر نقره‌ای بهترین کارگردان جشنواره امسال به روی اندرسون، فیلم‌ساز برجسته سوئدی برای فیلم «درباره جاودانگی» رسید؛ یک فیلم دیدنی در حال و هوای فیلم قبلی این فیلم‌ساز، «کبوتری برای تأمل در باب هستی روی درخت نشست» که البته به قدرت آن فیلم نیست. این فیلم اما همان شیوه روایت و سبک و سیاق خاص اندرسون را پی می‌گیرد که در جهانی اسکاندیناوی‌وار، آدم‌های سرد و تلخ جهان اطرافش را در موقعیت‌های مختلف ترسیم می‌کند.

«افق‌ها» و سینمای ایران

در بخش رقابتی افق‌ها، جایزه بهترین فیلم به «آتلانتیس» ساخته والنتین واسیانوویچ از اوکراین رسید و فیلم «متری شش و نیم» تنها نماینده سینمای امسال ایران، از جوایز نصیبی نبرد.

«شش و نیم» ساخته سعید روستایی، در پرونده این فیلم‌ساز گامی محکم‌تر و روبه‌جلوست و از مشکلات عمده و عدیده فیلم قبلی، «ابد و یک روز»، در شعاری بودن و تکیه بیش‌ازحد بر دیالوگ در حد نمایشنامه رادیویی فاصله گرفته است.

فیلم با صراحت به تاریک‌ترین زوایای دو شخصیت اصلی‌اش -یکی پلیس خشن و بدون تعارف و دیگری یک قاچاقچی به دام افتاده- نزدیک می‌شود و می‌تواند تماشاگر را درگیر فضای متفاوتی کند که صراحت غریبی دارد؛ هرچند هنوز اغراق‌هایی چون بازی پیمان معادی آزارنده است.

در کنار جشنواره برنامه‌های مختلفی هم برگزار شد که ازجمله جذاب‌ترین آن‌ها، جلسه ویژه «مستر کارت» با حضور چهره‌های شناخته‌شده‌ای چون «برایان دی‌پالما» بود. در این جلسه «نادین لبکی»، فیلم‌ساز شناخته‌شده جهان عرب، یکی از نقاط عطف زندگی سینمایی‌اش را تماشای فیلم «لاک‌پشت‌ها پرواز نمی‌کنند» ساخته بهمن قبادی عنوان کرد.

«گلشیفته فراهانی» هم با فیلم تازه‌اش «نغمه‌های عربی»، در جشنواره حضور داشت؛ در نقش دختری تونسی که از پاریس به تونس بازمی‌گردد تا زندگی تازه‌ای را در آنجا آغاز کند. فیلم ریتم کندی دارد و روایتش هم نمونه‌های مشابه زیادی در تاریخ سینما دارد و پس از فیلم ناموفق قبلی فراهانی در جشنواره کن سال گذشته («دختران خورشید»)، به نظر می‌رسد این بازیگر شناخته‌شده ایرانی باید بیش‌ازپیش در انتخاب نقش‌هایش دقت کند.

فهرست کامل برگزیدگان هفتاد و ششمین دوره جشنواره جهانی فیلم ونیز

برندگان بخش رقابتی اصلی

بهترین فیلم: «جوکر» ساخته «تاد فیلیپس»

جایزه بزرگ هیئت‌داوران: «یک افسر و یک جاسوس» به کارگردانی «رومن پولانسکی»

جایزه ویژه هیئت‌داوران: «مافیا دیگر چیز آن چیز گذشته نیست» به کارگردانی «فرانکو مارس کو»

بهترین فیلم‌نامه: «مافیا دیگر چیز آن چیز گذشته نیست» به کارگردانی «فرانکو مارسکوL

بهترین بازیگر مرد: «لوکا مارینلی» برای فیلم «مارتین ادن»

بهترین بازیگر زن: «ماریانا آسکاریاد» برای فیلم «گلوریل موندی»

جایزه مارچلو ماسترویانی بهترین بازیگر نوظهور: «توبی والاس» برای فیلم «دندان شیری»

برندگان بخش افق‌ها

بهترین فیلم: «آتلانتیس» به کارگردانی «والنتین واسایونوویچ»

جایزه ویژه هیئت‌داوران: «حکم» به کارگردانی «ریموند ریواس گوئتیرز»

بهترین کارگردانی: «تئو کورت» برای فیلم «سفیدروی سفید»

بهترین فیلم‌نامه: «بازگشت» نوشته «جسیکا پلود»، «فیلیپ لیوره» و «دیاستمه»

بهترین بازیگر مرد: «سامی بوجیلا» برای فیلم «یک پسر»

بهترین بازیگر زن: «مارتا نیتو» برای فیلم «مادر»

بهترین فیلم کوتاه: «عزیز» به کارگردانی «سعیم صدیق»

هفتاد و ششمین جشنواره فیلم ونیز از تاریخ ۲۸ اوت تا ۷ سپتامبر (۶ تا ۱۶ شهریور) در ایتالیا برگزار شد.