سلیس: امسال چه کسی برنده جایزه بوکر خواهد شد؟ حال که فهرست نامزدهای نهایی جایزه بوکر اعلام‌شده، حدس و گمان‌ها شروع‌شده است. جایزه بوکر یکی از پیروزی‌های عمده برای نویسندگان کتاب‌های داستانی است. برندگان پیشین، مارگرت اَتوود و سلمان رشدی، بازهم در میان نامزدهای دریافت جایزه ۵۰ هزار پوندی امسال هستند.
این جایزه سالیانه به بهترین کتاب داستانی داده می‌شود که به زبان انگلیسی در بریتانیا یا ایرلند در فاصله زمانی اول ماه اکتبر ۲۰۱۸ تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۹ منتشرشده باشد. بوکر سال گذشته به آنا بِرنز، نویسنده کتاب داستانی «میلک من» (شیرفروش) از ایرلند شمالی اعطا شد. داستان درباره یک نوجوان است که مورد ارعاب جنسی یک مرد میان‌سال متأهل قرار می‌گیرد. برنده امسال بوکر روز ۱۴ اکتبر اعلام خواهد شد.
با توجه به این‌که قضات بوکر باید از میان ۱۵۱ کتاب، تنها شش کتاب را در مرحله انتخاب نهایی قرار بدهند، رسیدن به مرحله فینال بوکر آسان نیست. امسال با چهار زن نویسنده در میان شش فینالیست بوکر، زنان در رأس قرارگرفته‌اند. این نویسندگان زن عبارت‌اند از: مارگرت اَتوود، لوسی اِلمَن، برناردین اِواریستوُ و اِلیف شفق که با دو فینالیست مرد، سلمان رشدی و چیگوزی اوبیاما رقابت می‌کنند. اوبیاما دومین بار است که با رمان «ارکستری از اقلیت‌ها» در فهرست نامزدهای نهایی قرار می‌گیرد.
در میان کتاب‌های برجسته‌ای که در لیست نامزدهای نهایی بوکر قرار نگرفتند، باید از «فرانکیس استاین» نوشته جَنِت وینتِرسون، «مردی که همه‌چیز را دید»، نوشته دبورا لِوی و «قایق شب به طنجه» اثر کِوین بَری نام برد. به گفته موسسه شرط‌بندی «ویلیام هیل»، جایزه بوکر که می‌تواند نقطه عطفی در زندگی یک نویسنده بوده و او را یک‌شبه به یک ستاره ادبی تبدیل کند، اگر هم‌اکنون هم یک ستاره نباشد. در ادامه نگاهی داریم به این نامزدها:
مارگرت اَتوود - «عهدنامه‌ها» (ناشر: وینتِج، چاتو و ویندوس)
آتوود ۷۹ ساله علاوه بر جایزه‌ای که سال ۲۰۰۰ برد، در سالهای ۱۹۸۶، ۱۹۸۹، ۱۹۹۶ و ۲۰۰۳ به فهرست نامزدهای نهایی من بوکر راه پیدا کرد.
بسیاری سخت در انتظار دنباله رمان «داستان ندیمه‌ها» هستند که تا روز ۱۰ سپتامبر منتشر نخواهد شد. این یکی از مهم‌ترین کتاب‌های سال است که ۳۳ سال پس‌ازآن نوشته‌شده که کتاب اول آن در فهرست نامزدهای نهایی بوکر قرار گرفت. این رمان‌نویس کانادایی، همچنین، جایزه بوکر را در سال ۲۰۰۰ به خاطر رمان «قاتل کور» دریافت کرد. رمان‌های «چشم‌گربه» در سال ۱۹۸۹، «نام مستعار گریس» در سال ۱۹۹۶ و «اُریکس و کرِیک» در سال ۲۰۰۳، در فهرست نامزدهای نهایی جایزه بوکر قرار گرفتند. رمان «عهدنامه‌ها» پانزده سال پس از کتاب «داستان ندیمه‌ها» درباره زندگی سه زن در «گیلیاد» (ناحیه‌ای افسانه‌ای در رمان داستان ندیمه‌ها) است. این در دورانی تلخ رخ می‌دهد که آینده تاریک آن بیشتر و بیشتر به واقعیت نزدیک می‌شود. رمان جدید اَتوود در تاریخی منتشر می‌شود که با به پایان رسیدن نمایش سری سوم «داستان ندیمه‌ها» در کانال چهار تلویزیون بریتانیا، هواداران اتوود را در یک خلأ می‌گذارد.
لوسی اِلمَن - «اردک‌ها، بندر نیوبری» (ناشر: گالری بِگار پرس)
المن که سال ۱۹۵۶ در ایلینویز متولدشده و حالا در ادینبورگ اقامت دارد، تنها نویسنده آمریکایی راه‌یافته به فهرست نهایی امسال است.
اگر رمان لوسی المن برنده جایزه بوکر بشود، این طولانی‌ترین کتاب در تاریخ بوکر خواهد بود. این کتاب با ۹۹۸ صفحه از رمان «پرفروغ‌ها» نوشته النور کاتن در ۸۳۲ صفحه که جایزه سال ۲۰۱۳ بوکر را ربود، پیشی گرفته است. رمان المن، همانند کتاب «فلیبَگ» فیبی والر بریج، پیرامون روایت تک‌نفره یک زن دور می‌زند، اما به‌اندازه آن کمدی نیست. این رمان، داستان یک زن خانه‌دار اهل اوهایو (آمریکا) است که در جملاتی بسیار طولانی و بدون پاراگراف‌بندی، با حرارت درباره زندگی گذشته‌اش ازجمله از عشق‌ها و شکست‌هایش، اوضاع مملکت، والدین متوفی‌اش و فیل‌های آفریقایی با موشکافی حرف می‌زند. برخی از بخش‌های کتاب از دید یک شیر کوهستان روایت می‌شود، اما ارتباط میان دو راوی هرگز روشن نمی‌شود. هشتمین رمان این نویسنده آمریکایی بریتانیایی محتاج تعهد به خواندن و تمام کردنش است اما در پایان ارزشش را دارد
برناردین اِواریستو - «دختر، زن، دیگری» (ناشر: پنگوئن جنرال، هِیمیش همیلتون)
این نویسنده انگلیسی-نیجریه‌ای که متولد ۱۹۵۹ در لندن است، با هشتمین کتابش توانسته برای اولین بار وارد فهرست نهایی نامزدهای دریافت من بوکر شود.
رمان هوشیارانه این نویسنده بریتانیایی نیجریه‌ای روایت ۱۲ شخصیت است که عمدتاً زنان سیاه‌پوست بریتانیایی در مراحل مختلف زنانگی هستند که به‌نوعی به یکدیگر مرتبط‌اند. ناشر کتاب آن را «تصویر روشنی از بریتانیا پس از برگزیت توصیف می‌کند که به میراث تاریخ استعمار آفریقا و کارائیب توسط بریتانیا نگاه می‌کند». در میان شخصیت‌های داستان یک نمایشنامه‌نویس موفق است که کارهایش هویتش را به‌عنوان یک زن سیاه‌پوست تحلیل می‌کند، یک زن بانفوذ در جامعه، زن ۹۳ سالهای که در یک مزرعه در شمال بریتانیا زندگی می‌کند و زنی که با پنهان کردن یک راز جنسی و خیانت، دوران بازنشستگی را در باربادوس می‌گذراند. خود نویسنده در مورد کتابش می‌گوید: «یکی از اهداف من به‌عنوان یک نویسنده، کشف روایت‌های پنهان مهاجران آفریقایی، بازی با ایده‌ها، ترکیب افسانه‌ها و اشکال اصیل و نو و واژگون کردن انتظارات و فرضیات است». اواریستو در سال ۱۹۵۹ در لندن متولدشده و استاد نگارش خلاق در دانشگاه برونِل لندن و عضو انجمن سلطنتی نویسندگان است.
چیگوزی اوبیاما - «ارکستری از اقلیت‌ها» (ناشر: هَچِت، لیتِل براون)
چیگوزی اوبیوما سال ۱۹۸۶ در نیجریه متولدشده، الآن ساکن لندن است و دو کتاب نوشته که هر دو به فهرست نهایی من بوکر راه‌یافته‌اند. ارکستر اقلیت‌ها داستان یک جوان نیجریه‌ای است که در مرغداری کار می‌کند و عشق یک زن او را تبدیل به یک آفریقایی مهاجر در اروپا می‌کند.
نخستین رمان چیگوزی اوبیاما، «ماهیگیر» - یک ماجرای دوران کودکی در نیجریه در سالهای ۱۹۹۰ - در فهرست فینالیست‌های جوایز بوکر سال ۲۰۱۵ قرار گرفت. قرار است این هفته، تئاتر آن در لندن به معرض نمایش گذاشته شود. دومین رمان این نویسنده نیجریه‌ای، یک کمدی تراژدی است که وقایع سریع آن توسط یک روح محافظ در اسطوره «ایگبوُ» (گروه‌هایی در نیجریه معتقدند اشیاء مقدس دارای ارواحی هستند که در مراسم مذهبی قدرت ماورای طبیعی اعمال می‌کنند) گفته می‌شود. این رمان داستان دل‌خراش صاحب یک مرغداری به نام «چینونسو» در نیجریه امروز است که برای ربودن قلب زنی که دوستش دارد، همه‌چیز را فدا می‌کند. چینونسو در راه تحت تأثیر قرار دادن خانواده دختر با ثروت و موقعیت، قربانی یک برنامه آموزشی تقلبی در قبرس می‌شود. ناشر این رمان آن را «روایت مدرن سفرهای اودیسه» توصیف کرده است، اما خروش خشم در چینونسو او را بیشتر به اتللو شبیه می‌کند تا اودیسه.
سلمان رشدی - «کیشوت» (ناشر: وینتِج، جاناتان کِیپ)
این کتاب که از دن‌کیشوت، شاهکار سروانتس الهام گرفته‌شده داستان یک فروشنده دوره‌گرد است که در سراسر آمریکا سفر می‌کند. این دوازدهمین کتاب رشدی است. «کیشوت» که هفته گذشته منتشر شد، نقدهای متفاوتی گرفته است. ایندیپندنت به آن سه ستاره داده و گفته است رمان «در چرخه فزاینده و خسته‌کننده مثال‌ها و توضیحات» گرفتارشده است.
الیف شفق - «ده دقیقه و ۳۸ ثانیه در این دنیای عجیب» - (ناشر: پنگوئن جنرال، وایکینگ)
الیف شافاک (شفق)، نویسنده بریتانیایی-ترکیه‌ای سال ۱۹۷۱ در فرانسه متولدشده. میان ۱۷ کتابی که او منتشر کرده ۱۱ رمان به چشم می‌خورد. داستان کتاب ۱۰ دقیقه و ۳۸ ثانیه در این دنیای عجیب، در استانبول اتفاق می‌افتد و در مورد خاطرات یک کارگر جنسی است که داخل یک سطل آشغال انداخته می‌شود تا بمیرد.
این نویسنده بریتانیایی ترک‌تبار مقیم لندن است و به هردو زبان انگلیسی و ترکی می‌نویسد. او محبوب‌ترین نویسنده زن در ترکیه است. یازدهمین رمان او داستانی تاریک از یک روسپی به نام تِکیلا لیلا است که به قتل می‌رسد و جسدش در یک سطل بزرگ زباله در حومه استانبول انداخته می‌شود. او در ۱۰ دقیقه و ۳۸ ثانیه پایانی زندگی‌اش و درحالی‌که هوشیاری‌اش را از دست می‌دهد، خاطراتش را به یاد می‌آورد. این کتاب تکان‌دهنده و حاوی خشونت جنسی اما در پایان دلسوزانه و طرفدار زندگی است. شفق که یک فعال جدی نیز هست، از طرف دولت ترکیه موردانتقاد شدید قرارگرفته است.
