حالا دیگر تبدیل به یک سنت شده است، همین‌که در خبرها گفته شود هنرمندی از صنف سینما قصد سرک کشیدن به رشته‌های هنری دیگری دارد واکنش‌ها شروع می‌شود! این وضعیت را پیش‌تر هنرمندان سینما مانند نیکی کریمی، بهنوش بختیاری یا رامین ناصر نصیر، زمانی که به سراغ رشته‌های دیگری از هنر یا ادبیات رفته‌اند تجربه کرده و اغلب شاهد واکنش‌های تندی هم بوده‌اند. این روند همچنان ادامه دارد و اخیراً گریبان محمدرضا گلزار و سروش گودرزی را هم گرفته است!
نمایشگاهی که ناکام ماند
خب در ابتدا همه‌چیز خوب پیش رفت و خانم تهمینه میلانی، نویسنده، کارگردان و نقاش پس از 40 سال دوباره دست به رنگ و قلم‌مو برد و اولین نمایشگاه انفرادی نقاشی‌های خود را با عنوان «فیلم‌هایی که نساختم» عصر پنجشنبه، 15 شهریور در گالری ایوان افتتاح کرد و قرار بود تا 21 شهریور ادامه داشته باشد.
برگزاری این نمایشگاه اما چندان به مذاق هنرمندان نقاش خوش نیامد و آن‌ها که از چند روز قبل در شبکه‌های اجتماعی با راه انداختن هشتگ «گالری جای شما نیست» اعتراض خود را نشان داده بودند به این اکتفا نکرده و در ورودی گالری ایوان تعدادی از کارهای هنری استادان شاخص تجسمی همچون محسن وزیری مقدم و بهمن محصص را به دست گرفته و در یک حرکت اعتراضی از بازدیدکنندگان نام خالق این آثار را می‌پرسیدند و خواستار این بودند که به تماشای هنر واقعی بروند. این حاشیه‌ها سبب شد برگزاری نمایشگاه متوقف شود و خبرگزاری ایرنا دلیل آن را کیفیت نازل آثار، کپی بودن و قیمت بالای آن‌ها اعلام نمود.
خانم میلانی در واکنش به این موضوع در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «دوستان عزیز. من یک گالری نقاشی گذاشتم و جامعه جوان هنرهای تجسمی در اعتراض به اینکه چرا گالری‌ها به‌جای نمایش آثار آن‌ها، نقاشی‌های مرا به نمایش گذاشته‌اند آشوب کردند. روز افتتاحیه هم پای پلیس به میان آمد. متأسفانه امروز کار به تهدید آتش زدن آثار هنری خود در مقابل گالری ایوان کردند. متأسفانه اعلام می‌کنم تا اطلاع ثانوی گالری تعطیل است.»
نوک حمله مخالفان این نمایشگاه اشاره به تابلوی یکی از تصویرسازی‌های هنرمندی به نام جنی میلیهوف روسی دارد که گفته می‌شود خانم میلانی از آن کپی کرده است. وی می‌گوید: «آن نقاشی که می‌گویند کپی است را من در استیکرهای فیسبوک دیده بودم و در خاطرم مانده بود.» چند روز بعد جنی میلیهوف، تصویرسازی که گفته می‌شد نقاشی اصلی از اوست، در اینستاگرامش نقاشی خود را منتشر کرد و نوشت: «فردی سرشناس (میلانی) نقاشی من را کپی کرده و قصد فروش آن را دارد. خیلی‌ها این موضوع را به من اطلاع دادند، بسیار ممنونم.» او بعدتر خبر لغو نمایشگاه نقاشی تهمینه میلانی را در اینستاگرام منتشر و از کسانی که باعث این اتفاق شدند، تشکر کرد. به گفته خانم میلانی او پس از انتشار این عکس، برای جنی نوشته که قصدش «کپی» نبوده و صرفاً «ناخودآگاهش» الهام‌بخش این اثر بوده است. «دوستان عزیز. من الآن رفتم در صفحه خانم (جنی میلیهوف) و این تصویرو دیدم و متوجه شباهت نقاشی خودم با کار ایشان شدم. از این بابت قلبا متأسفم. این تابلو را از نمایشگاه خارج و صدمه واردشده را جبران می‌کنم.»
به گفته خانم میلانی، واکنش‌ها از زمانی شروع شد که او خبر برگزاری نمایشگاهش را در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد. وی می‌گوید «نقاشان جوان» برای او نوشتند که «حق نداری وارد فضای تجسمی شوی، شما سلبریتی‌ها بازار ما را کساد می‌کنید.»
واکنش کاربران شبکه‌های اجتماعی
عده‌ای از اینکه هنرمند در عرصه‌های هنری مختلف فعالیت کند، استقبال می‌کنند و معتقدند که یک هنرمند ممکن است چند قابلیت هنری داشته باشد و نباید یکی در سایه آن دیگری قرار بگیرد؛ اما درعین‌حال مخاطب باید اجازه نقد داشته باشد. افشین پرورش در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «برگزاری این نمایشگاه یک شوخی و صدالبته توهینی تمام‌عیار به هنرمندان تجسمی است.»
علی بهرامی، نقاش و طراح هم در واکنش به این نمایشگاه نوشت: «من به‌عنوان عضو کوچک جامعه نقاشی، نه به‌عنوان صاحب‌نظر بلکه به‌عنوان یک مخاطب از خبر نمایشگاه نقاشی تهمینه میلانی شوکه نشدم و بلکه مثل نمایشگاهی که به‌واسطه معروفیت پا در هر گلیمی دراز کرده‌اند عصبانی هستم. مقصر ماییم که برای چنین اتفاقاتی هیچ واکنشی نداشته‌ایم؛ مقصر ماییم که خانم میلانی رمان می‌نویسد، عکاسی می‌کند، فیلم می‌سازد، نقاشی می‌کند، معمار می‌شود و... اینکه توانایی خرید لوازم نقاشی دارید! اینکه از قوطی رنگ‌ها و فرک قلم‌موها خوشتان می‌آید، اینکه پول خرید بوم و قاب گرفتن همه کارهایتان را دارید، اینکه با یک تماس می‌توانید شما زمان نمایشگاه را مشخص کنید نه گالری، اینکه همه آثارتان به فروش می‌رسد، دلیلی برای پذیرش شما و برچسب نقاشی برای تولیدات شما نمی‌شود. با این کار راه برای حضور نقاشانی که به‌شخصه می‌شناسم و به دلیل نبود ارتباط و نبود توان مالی باوجود داشتن آثاری ارزشمند که از نزدیک شاهد آن بودم، با مشکلاتی روبه‌رو هستند، دشوارتر می‌شود. اگر برای هنر و جامعه هنری ایران ارزش قایلید، می‌توانم لیستی از افرادی که شما برای نمایش آثارتان نیاز دارید را خدمتتان ارسال کنم. در مصاحبه‌ای اعلام کردید نقاشی‌های من قصه‌گو هستند، نه آبستره و ترکیب‌بندی. همین یک جمله برای شرح مفصل این زخم کافی است.»
آنچه در بطن این نوشته‌ها و اعتراض‌ها دیده می‌شود انتقاد به سهولت برگزاری و فعالیت هنرمندان سرشناس و به‌اصطلاح سلبریتی در عرصه‌های هنری اشاره می‌کند، درحالی‌که برای افراد دیگر این‌طور نیست. کاربری در شبکه‌های اجتماعی نوشته بود: «صابر ابر نمایشگاه می‌ذاره، کیانیان کتاب چاپ می‌کنه و این اواخر هم تهمینه میلانی نمایشگاه نقاشی می‌ذاره. بشمرم چند نفر از دوستان مستعدم به دلیل نداشتن رانت و پارتی در بدترین وضع دست‌وپا می‌زنن؟ باید بگم یکیشون که هزاران برابر تهمینه میلانی نقاش بهتری بود اما به علت فقر دو ماه پیش جانشو از دست داد؟»
کاربر دیگری هم در توئیتی نوشته: «نقاشان زیادی از نمایشگاه نقاشی تهمینه میلانی گله‌مند و عصبانی شدند، ولی دلیلش پرواضحه حمایت گالری داران و اذهان عمومی از سلیبریتی هاست، فارغ از نقد حرفه‌ای آثارشان و به‌دوراز تعارف تکه‌پاره کردن. این اتفاق چندی پیش برای هنرمند برجسته لوریس چکناواریان هم افتاد و ما هیچ ما نگاه...»
در این میان عده‌ای از کاربران هم از «محتوی» و «ارزش هنری» آثار نقاشی خانم میلانی انتقاد کرده‌اند. کاربری نوشته: «کیارستمی از دوران کانون تا لحظه‌ای که از جهان ما رفت، از نقاشی تا طراحی پوستر، ساخت تیتراژ، فیلم‌سازی، عکاسی و اینستالیشن‌آرت خلق کرد و نمایش داد و به یاد ندارم احدالناسی بهش ایراد گرفته باشه چون روشمندی، دیدگاه، ارزش‌ها و جوهر هنرش از هر فریم کارش مشخص بود.»
در یک نگاه کلی کارنامه سینمایی تهمینه میلانی با تمام افت‌وخیزهایش نمره قابل قبولی دریافت می‌کند اما در حوزه نقاشی این مسئله با تردید اساسی روبرو است!
حسین تقی پور
